Sản Phẩm, Tin Tức, Kinh Nghiệm
Các Loại Vòng Bi (Bạc Đạn) Cho Spinner – Phân Biệt và Vệ Sinh Vòng Bi
Th3
Các Loại Vòng Bi (Bạc Đạn) Cho Spinner – Phân Biệt và Vệ Sinh Vòng Bi
Vòng bi hay còn gọi là bạc đạn (tên Tiếng Anh là ball bearing) là một bộ phận thường gặp trong các bộ phận xoay của xe cộ hoặc máy móc công nghiệp. Vòng bi có 2 vòng ngoài và trong để cố định và ở giữa là các viên bi (viên đạn) nhằm tạo ma sát lăn cho trục. Ma sát lăn này rất nhỏ nên giúp cho các chi tiết máy quay được lâu hơn và cũng dễ dàng bôi trơn hơn.
Cách lắp đặt vòng bi trong Spinner
Vòng bi nằm ở trung tâm của spinner để giữ cân bằng và chịu lực trong lúc spinner xoay. Vòng bi cần được đảm bảo các yếu tố sau:
- Cố định vào Spinner để khi xoay Spinner không bị trượt hay rung lắc.
- Vừa khít với trục của phần nắp (cap).
- Có khoảng cách với phần nắp để không bị cạ vào khi xoay.
Chỉ cần 1 trong các yếu tố này không đáp ứng được thì khi xoay spinner sẽ rất dễ rung lắc và ảnh hưởng đến thời gian xoay. Các loại spinner có các cách cố định vòng bi sau:
- Gắn vừa khít: trung tâm spinner được chừa một khoảng hở vừa khít với vòng bi. Vòng bi sẽ được ép chặt vào khung và không bị trượt ra. Cách này thường được các loại spinner giá rẻ sử dụng, về lâu dài vòng bi sẽ bị lỏng ra và dễ rơi rớt. Vòng bi này có thể thay thế bằng cách đục ra.
- Gắn và dán keo: cũng tương tự cách trên nhưng vòng bi được gia cố thêm keo để dính chắc hơn. Vòng bi này khó rớt nhưng cũng rất khó thay.
- Nẹp cố định: ở trên mỗi vòng bi sau khi được lắp vào sẽ có một thanh nẹp tròn nhỏ để cố định vòng bi vào trung tâm. Cố định bằng nẹp ít tốn kém nhưng không chắc chắn.
- Gioăng cố định: trên hoặc dưới (hoặc cả hai) sẽ có gioăng vặn chặt vào và cố định vòng bi vào trung tâm spinner. Cách này là cách phổ biến nhất được các loại spinner cao cấp sử dụng.
Các loại vòng bi thông dụng ở Spinner
Cách đọc mã vòng bi
Vòng bi thường có mã dạng 608ZZ hay 606RS, trong đó:
Phần số: 606, 608… là mã phân loại vòng bi theo kích thước.
Phần chữ: ZZ, RS là mã đánh dấu nắp đậy vòng bi:
- Z: nắp đậy bằng sắt ở 1 phía.
- ZZ: nắp đậy bằng sắt ở 2 phía.
- RS: nắp đậy bằng cao su ở 1 phía.
- 2RS: nắp đậy bằng cao su ở 2 phía.
Thông thường vòng bi sứ sẽ không có nắp đậy để tiện cho việc vệ sinh và tháo lắp. Một số loại vòng bi sắt sẽ có nắp đậy để ngăn không cho bụi và hơi nước vào nhằm bảo vệ bi bên trong.
Chất liệu cấu thành nên vòng bi:
Có 2 loại chất liệu chính cấu tạp nên vòng bi là sắt (thép) và gốm sứ (ZrO2 – Zirconia hoặc Si3N4 – Silicon Nitride), tổ hợp lại ta có các loại sau:
- Full ceramic bearing: cả vòng ngoài vòng trong lẫn bi đều được làm bằng gốm sứ. Sứ này có thể là ZrO2 hoặc Si3N4, hoặc vòng bằng ZrO2 và bi bằng Si3N4. Giá thành cao nhất.
- Hybrid bearing: vòng bi kết hợp, vòng ngoài được làm bằng thép và bi là bi sứ. Đây là loại vòng bi được sử dụng thông dụng nhất bởi giá thành rẻ và hiệu suất cao.
- Stainless Steel Bearing: vòng bi bằng thép không rỉ, giá thành tương đối cao, cho độ bền và hiệu suất rất tốt khi dùng cho Spinner.
- High carbom chrome alloy steel bearing (gọi tắt là chrome steel): bi làm bằng hợp kim gồm các kim loại như sắt, nhôm kẽm, chromiun. Do được pha thêm carbon để gia tăng độ cứng nên chrome steel rất dễ rỉ sét. Giá thành rẻ, dễ sản xuất, cho hiệu năng tương đối. Nếu hoạt động trong môi trường không có các tác nhân rỉ sét và bụi bặm thì vòng bi này tỏ ra rất hiệu quả.
Phân biệt bi sứ đen và bi sứ trắng
Vòng bi gốm sứ (ceramic) có 2 loại là sứ đen và sứ trắng.
Sứ đen là hợp chất Si3N4, đọc là Silicon Nitride, mã quốc tế là CCSI.
Sứ trắng là hợp chất ZrO2, đọc là Zirconia, mã quốc tế là CCZR.
Điểm khác nhau giữa bi sứ đen và sứ trắng:
- Sứ đen giá thành cao hơn sứ trắng.
- Sứ trắng chịu được đến nhiệt độ 400 độ C, sứ đen chịu được đến 800 độ C.
- Sứ trắng nhẹ bằng 70% so với bi kim loại. Sứ đen nhẹ hơn nữa, chỉ bằng 45% so với bi kim loại.
- Bi sứ trắng có cấu trúc cứng cáp hơn so với sứ đen nên khó bị vỡ hơn.
- Bi sứ trắng có độ giãn nỡ cao, trong khi bi sứ đen rất ít giãn nở.
- Bi sứ trắng dễ bị xuống cấp do hơi nước sau một thời gian sử dụng, trong khi bi sứ đen rất bền.
Vì các lý do trên nên ta thường hay thấy vòng bi full ceramic sứ trắng chứ hiếm khi thấy full ceramic sứ đen. Nhưng vòng bi hybrid ceramic lại thấy đa phần là bi sứ đen, vì bi sứ đen có độ bền cao hơn và đã có vòng kim loại để khắc phục nhược điểm.
Chọn vòng bi sứ hay vòng bi kim loại?
Ưu điểm của bi sứ so với bi kim loại:
- Độ ma sát thấp -> Giúp spinner quay lâu hơn.
- Độ cứng cao, ít biến dạng -> Giúp spinner ổn định trong thời gian lâu dài.
- Không bị rỉ sét: không phải tốn thời gian bảo trì, vệ sinh.
- Không cần vệ sinh, không cần bôi trơn nhiều mà vẫn hoạt động ở hiệu suất cao.
Tuy nhiên bi kim loại vẫn có ưu điểm là rẻ, và nếu sử dụng bị thép không rỉ thì bạn cũng sẽ không phải lo đến vẫn đề rỉ sét nữa. Một ưu điểm của bi kim loại là khi hoạt động sẽ êm ái hơn so với bi sứ.
Để sản xuất một spinner tốt với giá thành hợp lý, người làm cần cân bằng giữa yếu tố hiệu năng và giá cả, dân công nghệ hay gọi là tỉ lệ p/p (Price/Performance). Trong công nghiệp thì vòng bi full ceramic được sử dụng ở những loại máy móc hoạt động ở môi trường khắc nghiệt, hoạt động liên tục lâu ngày. Tuy nhiên, đối với spinner, món đồ chơi quay nhẹ nhàng thì vòng bi full ceramic không phát huy được tối đa khả năng của nó, nên các loại hybrid và stainless steel được ưa chuộng hơn do giá thành rẻ hơn.
So sánh vòng bi full ceramic, hybrid ceramic, stainless steel và chrome, steel
Vòng bi full ceramic có giá thành cao vì được làm từ các nguyên liệu khó sản xuất như ZrO2 – Zirconia và Si3N4 – Silicon Nitride. Tuy nhiên, tốc độ xoay của vòng bi full ceramic không cao bằng so với vòng bi hybrid hoặc stainless steel bởi lẽ vòng ngoài không đạt được độ tròn hoàn hảo như vòng kim loại được.
Bảng so sánh: (ký hiệu “>” nghĩa là chênh lệch rõ rệt, “~” nghĩa là tương đương, ít chênh lệch)
- Giá cả (từ cao đến thấp – thấp tốt hơn): Full ceramic > Hybrid Ceramic ~ Stainless Steel > Chrome steel
- Tốc độ quay (từ cao đến thấp – cao tốt hơn): Hybrid ceramic ~ Stainless Steel > Full ceramic > Chrome steel
- Độ ồn (từ cao đến thấp – thấp tốt hơn): Full ceramic > hybrid ceramic > Stainless steel > Chrome steel
- Trọng lượng (từ nặng đến nhẹ – nhẹ tốt hơn): Stainless steel > chrome steel > hybrid ceramic > full ceramic
- Độ cứng (từ cứng đến mềm – cứng tốt hơn): Stainless steel > chrome steel > hybrid ceramic > full ceramic
- Yêu cầu bảo quản (từ cao đến thấp – thấp tốt hơn): Chrome steel > stainless steel -> hybrid ceramic > full ceramic
- Độ bền (từ cao đến thấp – cao tốt hơn): Full ceramic > hybrid ceramic > stainless steel > chrome steel
Ưu điểm lớn nhất của vòng bi full ceramic là kháng rỉ sét hoàn toàn, không bị ảnh hưởng bởi các tác nhân hơi nước, nước biển và hóa học. Các tác nhân từ tính cũng không thể tác động đến vòng bi full ceramic. Tuy nhiên như đã đề cập ở trên, ở một spinner thì các ưu điểm này hoàn toàn không cần thiết đến.
Mặc dù vòng bi full ceramic cứng hơn rất nhiều so với bi thép nhưng đặc điểm của gốm sứ là rất giòn, đặc biệt là Si3N4, nên sức tải của vòng full ceramic cũng kém hơn so với vòng bi thép. Vì vậy, thậm chí trong công nghiệp, vòng bi full ceramic cũng hiếm khi được sử dụng bởi giá thành tăng thêm quá cao và không xứng đáng.
Video so sánh vòng bi Hybrid Ceramic và Full Ceramic:
VÒNG BI R188, dùng Spinner HPS 3 cánh – Test lần 1: sử dụng vòng bi R188 hybrid gốc và vòng bi full ceramic hoàn toàn mới. Kết quả: Hybrid 3:32s – Full 5:05s
VÒNG BI R188, dùng Spinner HPS 3 cánh – Test lần 2: sử dụng vòng bi R188 đã được vệ sinh và vòng bi full ceramic hoàn toàn mới. Kết quả: Hybrid 5:48s – Full 4:50s
Vòng bi 606, sử dụng Trinity Spinner. Kết quả: Hybrid 5:42s – Full 2:30s
Vòng bi 606, sử dụng Totem Spinner. Kết quả: Hybrid 6:52s – Full 4:15s
Vòng bi 608, sử dụng Magix Tri-Wing Spinner. Kết quả: Hybrid 3:14s – Full 2:12s
Spinner thường sử dụng các loại vòng bi sau: đọc tại bài viết Kích thước vòng bi cho Spinner
Ngoài đặc tính và hiệu suất riêng biệt của từng loại vòng bi, bạn cần lưu ý để khả năng tương thích và phù hợp với vòng bi của từng loại spinner. Không phải spinner nào lắp vòng bi full ceramic là có hiệu suất cao hơn các loại vòng bi khác, đôi khi vòng bi kim loại chính là loại thích hợp nhất.
VỆ SINH VÒNG BI SPINNER
Vệ sinh vòng bi rất đơn giản và có thể dùng những vật dụng gần gũi bên cạnh bạn. Để vệ sinh vòng bi bạn cần có: Cồn y tế 90 – 99%, đồ đựng như bát, ca… và Máy sấy tóc.
Bạn có thể sử dụng những dung môi khác như Acetone, Dung môi pha loãng màu sơn (Paint thinner), chất làm sạch phanh xe…
Nhưng xin lưu ý rằng: Trường hợp spinner nhựa, vòng bi bị dán cứng vào thân, rất khó lấy ra, thường chúng ta sẽ gỡ nắp và ngâm hẳn spinner vào dung môi. Trừ Cồn 90 – 99% ra, thì các dung môi còn lại có thể hại spinner nhựa (bị chảy, biến dạng…)
Các Bước Thực Hiện
Bước 1: Tháo nắp ra, luôn luôn là phải tháo nắp nếu muốn vệ sinh vòng bi.
Bước 2: Tháo vòng bi.
Không nhất thiết phải tháo vòng bi ra khỏi spinner. Đặc biệt ở các spinner giá rẻ thường vòng bi được cố định bằng keo, rất khó tháo. Trường hợp này các bạn chỉ cần tháo nắp rồi cho hẳn spinner vào dung dịch luôn. Nếu bạn có tháo vòng bi ra thì phải chắc chắn là gắn vô lại được nhé ^.^
Bước 3: Cho Spinner hoặc chỉ vòng bi vào đồ đựng. Có thể là bát, dĩa soup, ca nước cũ… Đổ Cồn 99% vào sao cho ngập phủ vòng bi.
Bước 4: Chờ từ 7- 13 phút. Trong thời gian đó các bạn có thể lấy cây đũa khuấy lắc nhẹ nhàng vòng bi để chất bẩn đễ rớt ra hơn.
Bước 5: Lấy Spinner/vòng bi ra, lấy máy sấy khô. Không được dùng khăn giấy hay khăn bông lau. Vì các loại khăn này có chứa vụn giấy hoặc vụn bông sẽ dính vào vòng bi, khiến vòng bi lại bị dính bụi.
Bước 6: Nếu lấy vòng bi ra thì gắn giờ lại vào thân spinner, vặn nắp lại.
Vệ Sinh Vòng Bi Bị Rỉ Sét:
Vòng bi sắt, hoặc vòng bi hybrid có khả năng bị rỉ sét. Trong trường hợp này các bạn có thể giải quyết như sau:
Cho vòng bi vào ngâm trong cồn 99% khoảng 10 – 15 phút. Một lượng rỉ sét sẽ bị rớt ra. Sau đó lấy vòng bi ngâm tiếp vào dấm trong 30 phút tới 1 tiếng. Dấm có tính acid cao, giúp loại bỏ sét rất tốt. Sau khi ngâm xong, các bạn lấy vòng bi ra, nhúng lại vào cồn một lần nữa. Rồi lấy máy sấy khô vòng bi là xong.
Lưu Ý :
- Tuyệt đối không tự ý tra dầu, nhớt, RP7 vào vòng bi. Có thể ngay sau khi tra xong quay êm hơn, lâu hơn chút đỉnh. Nhưng hôm sau spinner của bạn sẽ bị tê liệt, vòng bi nặng chịch, không quay được. Lúc này bạn nên vệ sinh lại vòng bi thật kỹ và sấy khô. Nếu không được thì thay hẳn vòng bi mới.
2. Spinner nhựa thường có 2 kiểu nắp: nắp vặn xoắn ốc bình thường và nắp gắn khớp.
- Nắp gắn khớp, gỡ ra gỡ vào, nắp sẽ bị lờn, lỏng và sử dụng về sau nắp dễ sút ra. Loại nắp này là phần lớn spinner nhựa sử dụng.
- Nắp vặn xoắn ốc là giống kiểu nắp vặn như spinner kim loại, loại này giúp bạn vặn mở dễ dàng và nắp ko có bị lỏng, lờn nhưng sẽ dễ gãy nếu bạn quá mạnh tay.
3. Spinner khi mới mua về nếu quay tốt, các bạn cứ sử dụng bình thường. Đừng nên mở ra nghịch vội, dễ dẫn tới trường hợp hỏng hóc (nhất là trường hợp nghịch mà không tìm hiểu kỹ, không rõ mình đang làm gì). Chỉ khi nào spinner quay kém lại bạn mới lấy nó ra vệ sinh hoặc thay vòng bi mới. Ngoài ra một tác hại khác của việc tháo lắp spinner thường xuyên dễ khiến bụi bẩn rơi vào dễ hơn. Đó cũng là lý do vì sao các bạn mua được vài ngày là spinner của các bạn đã bị chậm lại, quay ít đi. Trong khi nhiều người khác thì vẫn êm, vẫn tốt.
4. Các loại spinner giá phổ thông, vòng bi sẽ được dán keo cố định, rất khó tháo ra. Khi vệ sinh, các bạn chỉ cần tháo nắp, ngâm hẳn spinner vào dung dich vệ sinh là được.
5. Một số loại spinner nhà sản xuất sẽ cho chất bôi trơn đặc biệt vào vòng bi sẵn giúp vòng bi khi quay rất êm, không có tiếng. Nhưng điều này cũng dễ khiến spinner quay không được lâu. Sau khi bạn vệ sinh vòng bi ở các loại spinner như thế này, chất bôi trơn cũng mất đi. Spinner sẽ quay lâu hơn nhưng không còn êm re như trước nữa. Tuy vậy bạn đừng tự ý tra dầu ở nhà vào nhé, lý do tại sao thì đọc lại phía trên.
Liên hệ: vattusonglam.com để biết thêm chi tiết và được tư vấn miễn phí
Công ty TNHH Quốc tế Sông Lam
Chi nhánh Miền Trung: 286 Nguyễn Trãi, phường Hà Huy Tập, TP. Vinh – Nghệ An
Phòng KD: 0986 662 853 (Ms. Vân) SDT Văn Phòng: 0915 52 15 15 – 0388 69 0868
Chi nhánh Miền Nam: Tầng 2 toàn nhà 175, đường D1, phường 25, quận Bình Thạnh, TP.HCM Hotline: 0976 775 747
website: vattusonglam.com
Xem thêm sản phẩm tại đây
